Eind 2014 heb ik een workshop bijgewoond van de kunstschilder Cornelis Le Mair. Cornelis is een kunstschilder die in 1944 geboren is in Eindhoven. Hij schildert klassiek realistisch volgens het oude schilder-ambacht dat hij aan de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen in 1965 geleerd heeft.

De cursus werd gegeven in een bedrijfspand in Eindhoven. De eerste dag was op een vrijdagochtend en na 4 dagen zouden we de cursus op maandag afronden. Voor mij was dit de eerste workshop die ik bij een bekende kunstenaar zou volgen. Mijn enthousiasme zorgde ervoor dat ik als een van de eerste aanwezig was. De ruimte was koud en moest nog verwarmd worden. Het was toen in die periode in december vrij koud. Eenmaal binnen wist ik direct dat ik goed zat en dat mijn cursusgeld goed besteed was. Het eerste wat ik zag waren een aantal werken van Cornelis die aan de muur hingen. Ik was direct onder de indruk. Dit was pas schilderen! Mooie realistische portret en stilleven werken.

Detail van schilderij van Cornelis le Mair.

Cornelis zelf is een energieke en enthousiaste man. Hij heeft passie voor het schilderen en staat klaar om al je vragen te beantwoorden. De groep was klein gehouden. Zo’n 10 man waren aanwezig, waardoor je altijd voldoende aandacht kreeg als je even niet verder kwam of een probleem moest oplossen. Iedereen was vrij om zelf een onderwerp te kiezen. De een werkte vanaf een opstelling van een stilleven, de ander maakte een Master-Copy en weer een ander werkte van een foto. Zelf heb ik een tweetal werken gemaakt op basis van referentiefoto’s, een figuratief werk en een portret.

Twee werken in vier dagen! Dit was de eerste keer dat ik zo snel gewerkt hebt. Voor deze cursus had ik weken nodig om een schilderij af te maken. Ook dacht ik altijd dat een schilder zoals Cornelis weken aan een schilderij werkt. Maar niets is minder waar. Met de methodiek die Cornelis ons geleerd heeft kan je in 2 dagen een volledig schilderij maken. Wel moet je natuurlijk kunnen tekenen en schilderen. Overigens, je haalt het meeste uit de cursus als je al kunt tekenen en schilderen. Als je dit niet kan, dan kan je beter een introductiecursus tekenen en schilderen zoeken (zoals die van Gayle Levee). Het “geheim” van het in korte tijd schilderen van een werk zit hem in drie zaken:

• De materialen – Door gebruik te maken van materialen die snel drogen, zoals acrylverf en alkyd olieverf, kan je na een paar uur direct weer over een laag heen werken.
• De werkmethode – Een schilderij wordt volgens een systematisch stappenplan uitgewerkt.
• De vaardigheden – De schilder moet een zekere soepelheid en nauwkeurig hebben bij het schilderen.

Uiteindelijk moet een werk volgens Cornelis schoonheid hebben en geloofwaardig zijn. Deze werkmethode heb ik hieronder verder uitgewerkt in meer detail.

De workshop van Cornelis le Mair heeft mij zeker weer een hele stap verder gebracht in mijn schildervaardigheden. Ten eerste heb ik geleerd om met nieuwe materialen te werken. Zo had ik nog nooit op een houten paneel geschilderd of met alkyd olieverf. Met name het werken op een houten paneel spreekt mij aan. Niet alleen omdat de kosten minder zijn dan werken op een linnen canvas, maar belangrijker nog, omdat het paneel mooi glad is zodat je penseel hier soepeler overheen gaat. Ten tweede ben ik door de cursus losser gaan werken. Door minder perfectionistisch te zijn en meer “energie” in je penseelstreken te stoppen krijgt een werk meer leven.

 

Werkmethode Cornelis le Mair

 

Stap 1 – Gesso

Gebruik een watervaste MDF plaat van minstens 6mm dik. Schuur deze en breng 1 laag gesso aan. De gesso met wat water aanmaken zodat je geen of weinig strepen van de kwast op het paneel ziet. Als de gesso droog is met een schuurpapiertje het paneel helemaal glad maken.

Stap 2 – Tekening

Breng de lineaire tekening aan. Dit kan direct met acrylverf (raw umber) of eerst met houtskool en daarna met acryl erover heen. Omdat acryl snel droogt kan houtskool makkelijker zijn.

Stap 3 – Imprimatura

Brengt nu een gekleurde transparante laag aan over het paneel. Gebruik acrylverf en een brede kwast. Gebruik ook water om de verf te verdunnen. De imprimatura haalt het “wit” af van je canvas en geeft een basistoon om vanaf te werken.

Step 4 – Toonwaarden

Werkt nu een toonwaarden laag uit. Als dit in grijs wordt gedaan dan heet het een grissaille. Gebruik acrylverf: white, raw umber, raw sienna, ultramarine blue. De kleur is minder belangrijk, wel de toonwaarde (dus licht en donker). Alle lagen tot nu toe moeten zo dun mogelijk opgezet worden.

Stap 5 – Olieverf laag

Als laag 4 droog is kan er met olieverf gewerkt worden. Bouw nu het schilderij op in full color met alkyd olieverf en Lyquin medium. Hou het mooi dun zodat het transparant blijft en je de onderlagen blijft zien. 

Stap 6 – Patineren

Patineren is het aanbrengen van een verflaag over het gehele schilderij om de kleuren samen te trekken en meer diepte te geven aan het werk. Gebruik om te patineren de kleuren: Brown Pink, Italian Pink, Raw Sienna, Cobalt Blue (hue). Deze kleuren zijn allemaal complementair. Mix een bruin-achtige kleur om te patineren. Meng de olieverf met Lyquin.

Links

Website: http://www.cornelislemair.com/

Winsor & Newton Griffin Alkyd verf: http://www.winsornewton.com/assets/Leaflets/Dutch/griffindut.pdf