Begin 2015 ben ik samen met mijn moeder naar de Late Rembrandt tentoonstelling in het Rijks Museum geweest. Deze tentoonstelling bestond uit werken die Rembrandt in zijn laatste 20 jaar van zijn leven gemaakt heeft. Tot voor kort ging ik eigenlijk maar weinig naar een museum. Dus waarom toen opeens wel? Wel, natuurlijk omdat het leuk is om wat met je moeder te ondernemen. En natuurlijk omdat Rembrandt toch een beetje Hollands trots is.
De echte reden is echter anders. Sinds ik met tekenen en schilderen bezig ben kijk ik anders naar werken. Op dit moment kijk ik vooral technisch naar schilderijen en wil ik graag weten welke technieken een schilder heeft gebruikt. Het onderwerp vind ik minder belangrijk, hoewel ik een voorkeur heb voor portretten en figuratieve werken. De technieken van een schilder kan je wat mij betreft alleen goed zien als je voor het daadwerkelijke schilderij staat. Een repro kan nog zo goed zijn, maar vaak zijn de kleuren, textuur en indruk van het werk als je er daadwerkelijk voor staat veel indrukwekkender.
Het bezoek aan de Late Rembrandt heeft veel indruk op mij gemaakt. Hoewel ik natuurlijk Rembrandt’s schilderijen in een boek en op Internet al gezien had, is de beleving als je ervoor staat totaal anders. De personen op de schilderijen ‘leven’ en lijken zo van het doek te willen komen. Er zit een enorme ‘kracht’ in de portretten, wat totaal anders is dan als je voor een schilderij van Michelangelo of Caravaggio staat.
Ik heb letterlijk met mijn neus op 5 cm voor het doek gestaan om te kijken hoe Rembrandt zijn late werken heeft gemaakt. In de foto’s hierboven kan je een beetje zien hoe hij gewerkt heeft. De lichte delen van het portret zijn met hele dikke verf streken opgezet. Het ziet er ‘kladderig’ en ‘onverzorgd’ uit. Maar als je afstand neemt van het werk dan geeft dit juist een levendigheid aan het schilderij. Deze spontane manier van werken draagt bij aan de kracht van het werk.
In tegenstelling tot de twee eerder genoemde kunstenaars gebruikt Rembrandt nog een speciale techniek. In zijn schilderijen werkt Rembrandt niet elk deel uit met evenveel precisie. Belangrijke delen worden in detail uitgewerkt, maar minder belangrijke delen worden slechts met enkele penseelstreken uitgewerkt. Deze variatie maakt een schilderij ook boeiender.
Naast de standaard penselen heeft Rembrandt ook andere instrumenten gebruikt om zijn schilderijen te maken. Hierboven zie je een voorbeeld van het schilderij ‘Lucretia’ (1666). Met mijn iPhone heb ik een detail foto gemaakt van de mouw. Aan de scherpe randen aan de onderkant van de mouw kan je goed zien dat Rembrandt een paletmes gebruikt heeft.
Op de website van het Rijks Museum kan je nog een impressie bekijken van de Late Rembrandt. Een alternatief is om het boek te bestellen via de link hieronder.
Links
Impressie Late Rembrandt Rijks Museum, https://www.rijksmuseum.nl/nl/late-rembrandt/late-rembrandt-een-impressie
